قدس انلاین-گروه استان ها: مسئولان آب منطقه‌ای سمنان اذعان دارند که فرونشست و شکاف زمین در برخی نقاط این استان از ۱۰ – ۱۲ سانتی متر آغاز و در برخی نقاط نیز تا حد ۵ متر نیز می رسد و در حال حاضر میزان متوسط فرونشست در دشت‌های استان سمنان در مناطق مختلف به ۷۰ سانتی‌متر رسیده است.

چاه‌های شیرین  شور می شود

خشکسالی های متوالی و برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی در سال های اخیر مشکلات عدیده ای همچون افت سطح آبهای زیرزمینی، نشست زمین و تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت آب بوجود آورده است.

معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شهری استان سمنان در همین رابطه با اشاره به خطرات ناشی از مصرف بی‌رویه آب و برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی از خطر هجوم آب‌های شور به منابع آبی شیرین در دسترس و کاهش کیفی آب‌ها به‌عنوان مهمترین خطر پیش روی منابع آبی ایران در صورت تداوم مصرف و برداشت‌های بی‌رویه از این سفره‌ها یاد کرده و می گوید: با توجه به شرایط اقلیمی حاکم بر جغرافیای ایران و کاهش بارش‌ها در چند دهه اخیر به‌نظر می‌رسد چاره‌ای جز کاهش و مدیریت مصرف و صرفه‌جویی درست در مصرف این منابع پیش روی ما نیست.

این کارشناس حوزه منابع آبی از افت سفره‌های زیرزمینی در کشور و استان خبر داد و افزود: سطح دسترسی به آب‌های زیرزمینی در بسیاری از نقاط کشور پایین‌تر رفته و این کاهش دو خطر جدی به‌دنبال دارد که باید برای آن چاره‌اندیشی شود.

معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شهری استان سمنان از کاهش کیفیت آب به‌عنوان یکی از مهمترین پیامدهای ناشی از پایین‌تر رفتن سفره‌های آبی نام برد و خاطرنشان کرد: خطر دیگر این مهم این است که با کاهش این عمق، خطر حرکت آب‌های شور به سمت منابع آبی و چاه‌های شیرین وجود دارد که می‌تواند وضعیت را بحرانی‌تر کند.

خطری که کمتر از زلزله نیست

کمبود آب در حوزه کشاورزی فشار زیادی به سفره های آب زیرزمینی در چند سال اخیر وارد کرده است و علاوه بر آن خشکسالی های اخیر و عدم نزولات آسمانی در فصل مناسب باعث شده که سطح آب در سفره های آب زیر زمینی مخصوصا در دشت  سمنان پایین بیاید.

در همین خصوص؛ رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سمنان می گوید: کاهش آب های زیرزمینی سبب  رانش و فروکش زمین و ایجاد حفره ها و گسل های بزرگ در اراضی پایین دست سمنان شده است و در جلوگیری از  فرسایش بادی و خاکی و رشد بیابان زایی در سمنان باید ضمن کنترل و مدیریت آب در مناطق بالادست ،  از دادن مجوزهای غیر ضروری برای احداث چاه های عمیق جلوگیری شود.

وی همچنین با اشاره به کانون های بحرانی در سمنان می گوید: بالغ بر ۳۲ هزار هکتار از عرصه های جنوب سمنان در وضعیت بحرانی هستند که اگر این معضل حل نشود ریزگردها و طوفان گرد و خاک مردم را دچار چالش می کند و اثرات نامطلوبی بر روی اقتصاد و صنعت می گذارد. مراتع روز به روز به سمت بیابانی شدن پیش می رود که نشست های طولانی و مسافت های طولانی در جنوب سمنان را دربردارد.

وی می افزاید: خطر ایجاد نشست و گسل در عرصه های منابع طبیعی کمتر از زلزله نیست و ایجاد حفره هایی در عرض ۲ متر به طول چندین کیلومتر باعث خطرات جانی، مالی و زیست محیطی در عرصه ها می شود و اگر مدیریتی برای این فرونشت ها نشود در چند سال آینده شاهد پیش روی این گسل ها در شهرها و زمین های کشاورزی، راههای مواصلاتی و.... هم خواهیم بود.

روستائیان جلای وطن می کنند

طبق آمار کارشناسان، اکنون از هزار و ۶۲۵ روستای استان سمنان در گذشته تنها ۴۰۰ روستا دارای سکنه است که تعداد قابل توجهی از این روستاها به دلیل پهناور بودن استان سمنان در نقاط دورافتاده قرار دارند و به بسیاری از آنها به وسیله تانکر آبرسانی می شود.

یکی از روستا نشینان ده صوفیان در استان سمنان در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان مهدی‌‍شهر، می گوید: به دلیل نزدیک بودن این روستا به شهرک صنعتی مهدی‌‍شهر و شهرستان مهدی‌‍شهر، جوانان روستا به دلیل نبود زمینه کاری، از این روستا مهاجرت کرده اند.

  این روستانشین ده صوفیان خاطر نشان کرد: اگر مشکل آبی بر طرف شود، به طور حتم مشکل بی کاری و مهاجرت نیز حل خواهد شد.

خطر جدی است

طبق مطالعات انجام شده، اکنون ۱۴ استان ایران از جمله تهران، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، سمنان، البرز، قزوین، مرکزی، اردبیل و گلستان با پدیده فرو نشست زمین مواجه هستند و روند مصرف آب در ایران بسیار بیشتر از حد استاندارد است. این در حالی است که ایران با متوسط نزولات جوی ۲۶۰ میلی لیتر در سال، از کشورهای خشک جهان و دارای منابع آب محدود است و اگر چاره جدی برای این وضعیت اندیشیده نشود مشکلات زیست محیطی زیادی را در آینده شاهد خواهیم بود.